ضرورت خودسازی
💠 ضرورت خودسازی همزمان با فعالیت‌های اجتماعی
▪️فعّالیّت‌هاى اجتماعى تنها در حالى ارزشمند و مؤثّر خواهند بود که صرفاً براى جلب رضایت الهى و قربةً الى الله انجام شوند. یعنى شخص از طریق خدمت به خلق، درصدد نزدیکى بیشتر به خدا باشد. بنابراین در فعّالیّت‌هاى اجتماعى نیز غایت و هدف، فردى و متوجّه شخص انجام‌دهنده است.
▪️اسلام به هیچ وجه جایز نمى‌داند به قیمت فدا کردن رضایت الهى و به بهاى دور شدن از خدا و دچار شدن به انحطاط و تباهى، شخص در مقام خدمت به دیگران برآید؛ و این در حالى است که فدا کردن هر چیز دیگرى، اعم از راحت، امنیّت، مال، جان و آبرو در راه خدمت به دیگران، از نظر اسلام جایز و ستوده است.
▪️بنابراین از نظر عقل و وحى، خودسازى امرى بسیار مهم، حیاتى و واجب است و به هیچ وجه نباید تحت تأثیر احساس مسؤولیّت اجتماعى، مورد غفلت قرار گیرد.
▪️از سوى دیگر، یکسره خرج کردن از سرمایه‌هاى وجودى خود در عرصه‌ى اجتماع و از طریق خودسازى‌هاى فردى، درصدد کسب جایگزین براى سرمایه‌هاى هزینه‌شده نبودن، شخص را در معرض خطر فروپاشى و تهى‌دستى ارزش‌هاى شخصیّتى قرار مى‌دهد. همان‌گونه که شخصى که دارایى‌هاى خود را مدام به نیازمندان انفاق مى‌کند، بى‌آنکه در پى کسب درآمدى براى جایگزینى باشد، سرانجام دارایى‌هایش تمام مى‌شود و خود نیز به جمع تهى‌دستان مى‌پیوندد.
▪️یا در خودرویى که بدون روشن بودن موتور و شارژ شدن باترى آن از طریق دینام، چراغ‌هایش روشن باشد، چراغ‌ها بیش از چند ساعت روشن نخواهند ماند و با تخلیه‌ى باترى، خاموش مى‌شوند و خودرو و اطراف آن در تاریکى فرو خواهند رفت.
▪️بنابراین همان‌گونه که پیوسته انفاق کردن شخص، بستگى به کسب درآمد جایگزین دارد و نیز پیوسته روشن و روشنى‌بخش بودن چراغ‌هاى خودرو، منوط به روشن بودن موتور و شارژ شدن مستمرّ باترى از طریق دینام است، استمرار صلاحیّت‌ها و توانایى‌هاى شخص براى ارائه‌ى خدمات اجتماعى نیز منوط به کسب سرمایه‌هاى معنوى، از طریق خودسازى مستمرّ است.
▪️چه بسا اشخاصى که سال‌هاى بسیار، خود را وقف خدمات گوناگون اجتماعى کرده و به علّت غفلت از پرداختن به خودسازى‌هاى فردى و معنوى، یک‌باره دچار فروپاشى شخصیّتى شده و به افرادى تبدیل شده‌اند که جز منافع و مطامع فردى خویش، هیچ چیز براى آنها ارزشمند و قابل‌اعتنا نیست. حتّى پیامبران و امامان علیهم السّلام که در صدر مصلحان و خادمان جوامع بشرى قرار دارند و همچون نورافکنى قوى، در جامعه‌ى ظلمانى عصر خود نورافشانى مى‌کردند، نیروی این پرتوافکنى را در خلوت‌هاى مستمرّ عارفانه و عاشقانه‌اى که در حال عبادت و تفکّر داشتند، از مبدأ فیّاض هستى کسب مى‌نمودند.
▪️شب‌زنده‌دارى‌ها و سحرخیزى‌هاى مستمرّ پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم و خلوت گزینى‌هاى آن بزرگوار در غار حرا یا در حال اعتکاف در مسجدالنّبى، جلوه‌اى از این کسب نیرو براى توانمندى در ایفاى نقش مصلحانه و بیدارگرانه‌ى آن حضرت در عرصه‌ى جامعه‌ى ظلمانى و فاسد جاهلى عصر خود است.
▪️از دیگر سو، فعّالیّت‌هاى اجتماعى شخص وقتى اثربخش و مفید خواهد بود و به صلاح و سود جامعه منجر مى‌شود که فرد انجام‌دهنده‌ى آن فعّالیّت‌ها، خودساخته و مهذّب باشد. تحوّلات مثبت عظیم و پایدار در جوامع بشرى همواره از سوى کسانى صورت گرفته است که نفسى مهذّب و نَفَسى رحمانى داشته‌اند.
▪️بزرگ‌ترین و موفّق‌ترین شخصیّت‌هایی که منشأ تحوّلاتى عمیق و ماندگار در جوامع انسانى بوده‌اند، انبیاى الهى‌اند. پس از گذشت قرن‌ها، هنوز اکثر جمعیّت جهان پیرو مکتب پیامبرانند.
▪️رمز اصلى این موفّقیّت نه شکل و قالب مکتب و نهضت و عِدّه و عُدّه‌ى آنان، که اخلاص، روح مصفّا، نفس مهذّب و نَفَس الهى ایشان است. بنابراین کسانى که در پى تحوّل و اصلاح در جامعه‌اند، پیشاپیش باید این تحوّل و اصلاح را در درون خود به‌وجود آورند.
📕 کتاب شراب طهور
